Hoe hebben ze dat toch voor elkaar gekregen in de middeleeuwen? Toch een raar ding zo’n draailier... Wist je dat, dat het hout van dit ding met voedingswaar aan elkaar gelijmd wordt? Eigenlijk met simpele gelatine waar je ook snoepjes van kunt maken… Het best met gelatine dat gemaakt is uit visblaas, visgraten. Vislijm/gelatine wordt ook gebruikt om bier te klaren enz…
Een lijm techniek dat al meer dan 6000 jaar bestaat. Men lost de gedroogde gelatine schilfers op met net gekookt water en je hebt onmiddellijk lijm, als het goed opgelost is zonder klontertjes. Je kan er veel mee kleven, en uiterst sterk en geschikt voor muziekinstrumentenbouw of voor de meubelmaker.
Om te beginnen start men hier met het bestuderen van het bouwplan op ware grote. Het lijkt wel op een bouwplan van een middeleeuwse boot…
Starten van begin, met het maken van een binnenmal voor de duigen…
Maken van binnenmal voor de romp, de klankkast.
Hout uitkiezen voor de romp/klankkast met daar bovenop de binnenmal
Op breedte zagen van de duigen, latjes voor de romp.
Hier wordt de binnenmal verwijdert van de voltooide romp/klankkast.
Bruggetjes maken voor binnenkant klankkast
Bruggetjes maken voor binnenkant klankkast
Bruggetjes maken voor binnenkant klankkast waar achteraf het bovenblad deksel op komt met de tangentenkast
Voor akoestische snaar muziek instrumentenbouw met klankkast wordt klankhout gebruikt. Kwartier gezaagd hout.
Au bain marie Lijmpot voor warme lijm.
Droge gelatine schilfertjes, vislijm.
Warme vislijm mag niet te dik zijn en ook niet zo dun als water, ongeveer de dikte zoals vloeibare ahornsiroop is het beste.
In het ateljeeke hangen enkele andere draailieren die nog in de maak zijn.
kwartier
Dosse
Dosse
Warme lijm, Au bain marie - gelatine vislijm.
Bruggetjes maken voor binnenkant klankkast
Duigen Romp/klankkast maken, duigen buigen en kleven.
Franse barok draailier bouwen, beginnen met een binnenmal maken.
Lintjes lijmen met gelatine/vislijm op de naden van de binnenkant klankkast als extra versteviging
Manueele schaaftafel voor duigen.
Als alle duigen gekleefd zijn en goed gedroogd is mag de binnenmal er uit.
Lint kleven met warme lijm op de binnen naden van de klankkast als extra versteviging.
Bruggetjes maken, voor binnenkant klankkast waarop het deksel en tangentenkast komt op te liggen.
Kraag, Versteviging en evenals versiering.
Deze kraag was niet goed gemaakt en was ook al gelijmd met warme lijm. Het er terug af krijgen was echt niet makkelijk. Dit ging enkel met kokend water en hete stoom.
Kwartier gezaagd hout wordt op een speciale manier gezaagd. De jaarringen zijn veel rechter in de lengte en smaller tegenover het vurige dosse gezaagd. De lange smalle rechte lijnen van de jaarringen van kwartiers gezaagd hout mag je vergelijken als zeer strak gespannen snaren in de lengte waar het geluid goed door vloeid. De jaarringen lijnen van vurenhout ofwel dosse gezaagd hout mag je vergelijken als plat geslagen snaren en daar komt niet veel geluid meer uit en zal erg dof klinken. Vandaar kwartiers gezaagd hout ook wel klankhout wordt genoemd…
Op kopshout van kwartier gezaagd hout ziet men de jaarringen lijnen verticaal
De jaarringen mogen absoluut niet schuin diagonaal of horizontaal liggen…
Bij dosse hout worden bomen in brede horizontale plakken gezaagd in de lengte, de middelste plank de kern komt er uit zoals een kwartier gezaagde plank maar dit kom je zelden tegen tussen een groot pak dosse hout. Al de rest uit zo’n groot pak is onbruikbaar in de muziekinstrumentenbouw…
Het buigijzer ofwel plooidoorn. Blijft constant 180°c waar je 2a 3 millimeter dikte hout mooi op kunt plooien.
Binnenmal waar de geplooide latjes de duigen worden op bevestigd.
Op het binnenmal zelf wordt niet gekleefd…
Er wordt enkel gekleefd op de voorkant en achterkant op de massieve blokken hout & extra verstevigd met conische houten nagels.
Er wordt ook gekleefd op de zijkant van de gebogen latjes, de duigen.
Op het binnenmal zelf wordt niet gekleefd daarvoor dient de blauwe tape als bescherming anders krijg je het binnenmal niet meer er uit.
Als de eerste duig vast zit wordt de volgende afgetekend en gaat het weer hetzelfde zijn zoals de eerste. De nieuwe 2e duig wordt dan vastgekleefd naast de eerste.
De duigen worden tegen elkaar gekleefd met warme lijm
Zilvertape rekt niet en is ideaal om de duigen tegen elkaar te houden tijdens het drogen van de lijm…
Het heeft toch veel weg van een bootje…
Voorboren met een conisch boortje waar de conische houten nageltjes komen
Tangenten, houten vlaggen mal
Tangenten scharnier frees (Mal)
Stukje fineerhout, hier zie je kleine stukjes hout die tegen elkaar gelijmd zijn
Notitie, uitleg over de verschillende lagen van fineerhout
Fineerhout Versteviging van de randen en evenals versiering.
.jpg "Bouwplan Franse draailier, hurdy-gurdy")
